Deprem Nedir?

Deprem; yer kabuğunda belirli derinliklerde meydana gelen sarsıntılar sonucunda bir anda ortaya çıkan enerji patlaması sonucunda meydana gelen sismik dalgalanmalara denir. Sismik dalgalanmaların yeryüzüne ulaşması sonucunda sismik hareketlerin yer kabuğunu sarsması ile beraber yıkımlar meydana gelmektedir. Sismik hareketlerin oluşturduğu yıkım derecesi; depremin frekansına, türünü ve büyüklüğüne göre değişmektedir. Depremler, sismograf adı verilen deprem araçları ile ölçülmektedir. Depremleri inceleyen bilim dalına ise sismolog denir.

Depremlerin şiddeti genel olarak ikiye ayrılmaktadır. Bunlar; 3 ve 6 şiddetteki depremlerin insanlar tarafından hissedilmesi çok zordur. 7 ve üzeri meydana gelen depremler yer kabuğunda sarsıcı etkiler yaratarak büyük yıkımların oluşmasına neden olmaktadır. Büyük depremlerin meydana gelmesi sonucunda arkasından binlerce artçı deprem meydana gelmektedir. Artçı Deprem; deprem sonrasında yer kabuğunda meydana gelen küçük çaplı sarsıntılara denir. Artçı depremler, fay hatlarına yakın olan bölgelerde daha sıklıkla meydana gelmektedir. Dünya da yaklaşık olarak her yıl artçı depremler meydana gelmektedir. Meydana gelen artçı depremlerin yıkıcı etkileri olmamakla beraber hissedilme oranları da çok düşüktür. Depremlerin meydana gelmesinde birçok neden vardır. Fizyolojik olarak meydana gelen depremlerin oluşmasında fay hatlarının olması, volkanik dağların olması ve tektonik hareketlerin olması sonucunda meydana gelmektedir. Bu hareketler sonucunda meydana gelen depremler büyük çaplı etkiler yaratarak büyük yıkımların meydana gelmesine neden olmaktadır. Yapay olarak meydana gelen depremlerin temelinde insanlar yatmaktadır. Barajlar, köprüler ve büyük yapılar yapılırken yer kabuğunda meydana gelen kırıklar ve sarsıntılar sonucunda da büyük çaplı depremler meydana gelebilmektedir. Yapay depremlerin büyük çaplı hasar vermesinin temel nedenlerinden biri yer sarsıntısı sonucunda meydana gelen sarsıntıların zemini hızlandırması ve sismik hareketlerin yer kabuğunda kırıklar oluşturmasıyla meydana gelmektedir. Dünya genelinde fay hatları üzerinde yer alan ülkelerin, fay hatları üzerinde bulunmayan ülkelere göre şiddetli depremi yaşama olasılığı daha yüksektir. Dünya genelinde fay hatları üzerinde yer alan bölgeler; Alp Himalaya Deprem Kuşağı, Kuzey Amerika, Güney Amerika ve Büyük Okyanus. Bu bölgelerde yer alan depremler çoğunlukla aktif yanardağların püskürtmeleri ve yer kabuğunu sarsması sonucunda büyük çaplı depremler meydana gelebilmektedir. Dünya genelinde fay hatları üzerinde yer almayan bölgeler; Antartika, Orta Afrika, Kanada, Rusya’nın kuzeyi ve Avusturalya.

Türkiye’ de fay hatları bulunmaktadır. Bunlar; Kuzeydoğu Anadolu, Doğu Anadolu ve Batı Anadolu Fay Hatlarıdır. Bu fay hatları Türkiye’ de bulunan ve aktif olan hatlardı. Bu fay hatları üzerinde yer alan şehirlerin depremden etkilenme riskleri çok yüksektir. Bu bölgelerde yer alan şehirlerde yıl içerisinde binlerce artçı deprem meydana gelmektedir. Türkiye’ de meydana gelen en büyük depremler şunlardır; İstanbul 1509 Depremi, İstanbul 1766 Depremi, İstanbul 1895 Depremi, Erzincan 1939 Depremi, Ladik 1943 Depremi, Varto 1966 Depremi, Muradiye 1976 Depremi, Gölcük 1999 Depremi, Düzce 1999 Depremi, Van 2011 Depremi. Akılda kalan en büyük depremler arasında ise Gölcük 1999 Depremi ve Van 2011 Depremi’ dir. Elazığ’ da 24 Ocak 2020′ de meydana gelen 7′ lik depremde onlarca bina yıkıldı ve 20 üzerinde hayatını kaybeden kişiler var. Elazığ depremi, sadece kendi içerisinde değil çevre illerde de etkili olmuştur. Fay hattı üzerinde yer alan Elazığ,depreme hazırlıksız yakalanarak büyük sorunların oluşmasına neden olmuştur. Çevre illerde de hissedilmesi depremin ne kadar şiddetli olduğunu ortaya koymaktadır. Dünyada meydana gelen en büyük depremler şunlardır; Şili 1960 Depremi, Alaska 1964 Depremi, Endonezya 2004 Depremi, Japonya 2011 Depremi, Rusya 1952 Depremi, Şili 2010 Depremi ve Çin Tibet Ve Hindistan Depremi 1950’ dir. Dünyanın en büyük depremi 1960 yılında Şili’ de meydana gelen 9,5’ lik depremidir. İki bin kişinin öldüğü depremde 550 milyon dolarlık hasar meydana gelmiştir. Dünyanın en uzun süren depremi 10 dakika ile 2004’ te meydana gelen Endonezya Depremidir. Bu depremde 230 bin kişi hayatını kaybetmiştir ve yaklaşık 1 milyon dolarlık hasar meydana gelmiştir.

Sizde deprem sonucunda meydana gelen elektrik kazaları, tsunami, yangın ve yer kayması gibi etkilerden korunmak için zorunlu deprem sigortası yaparak kendinizi güvence altına alabilirsiniz.